Bestuurlijke aansprakelijkheid

Tips om risico op aansprakelijkheid te beperken

Het te goeder trouw toetreden tot een bestuur van een vereniging houdt een risico in.
Indien dit bestuur niet volgens de wet heeft gewerkt, bestaat de kans op een claim
wegens wanbestuur, wat je in het ergste geval een enorme hoeveelheid geld kan
kosten op basis van hoofdelijke aansprakelijkheid. Pas daar dus voor op!

Binnen de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen, de WBTR, zijn zaken aangaande de aansprakelijkheid
van bestuurders ook gewijzigd in hoofdelijke aansprakelijkheid voor alle bestuursleden.
Het is dus ook van het allergrootste belang hier zorgvuldig mee om te gaan en te
zorgen dat het collectieve bestuur zich aan de wet houdt en daarbij zorgt voor goede
verslaglegging van de bestuursvergaderingen. Deze notulen kunnen inhoudelijk dienen
als bewijsvoering bij calamiteiten.

Of bestuurders persoonlijk aansprakelijk zijn, is afhankelijk van de soort organisatie die
u bestuurt.

Stichting én vereniging met volledige rechtsbevoegdheid – niet aansprakelijk

Bestuurders en leden van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid (opgericht
bij notariële akte en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel) zijn in principe niet
aansprakelijk voor de verplichtingen van de vereniging, ook niet na ontbinding en
faillissement. De vereniging is dan schuldenaar of schuldeiser, niet het bestuurslid. Bij
een stichting is altijd sprake van volledige rechtsbevoegdheid, omdat deze bij notariële
akte is opgericht.

Maar let op!

Drijft uw organisatie een onderneming en betaalt zij vennootschapsbelasting, dan is de
anti-misbruikwetgeving van toepassing. Net zoals bij de BV kunnen bestuurders daarbij
onder bepaalde omstandigheden aansprakelijk worden gehouden.

Deze omstandigheden zijn:
De bestuurder is voor de organisatie te zware contractuele verplichtingen aangegaan.
Bij het aangaan van die verplichtingen wist of kon hij voorzien dat de vennootschap niet
aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen (dit wordt gezien als een onrechtmatige
daad van de bestuurder).

De bestuurder of het bestuur meldt het onvermogen om belastingen en premies te
betalen niet of niet tijdig bij de Belastingdienst.
Als aannemelijk is dat het onvermogen om belastingen en premies te betalen een
gevolg is van onbehoorlijke taakvervulling door het bestuur, in een periode van drie jaar
voorafgaand aan de melding.

Als de organisatie failliet gaat en dit faillissement het gevolg is van onbehoorlijk bestuur
van het bestuur of degenen die het beleid bepaalden, in de periode van drie jaar
voorafgaand aan het faillissement. Als er geen jaarstukken worden gedeponeerd bij het
handelsregister wordt onbehoorlijk bestuur verondersteld.
Als het gaat om handelingen in de oprichtingsfase van de organisatie. Die
aansprakelijkheid eindigt als de eenmaal opgerichte organisatie (rechtspersoon) de
handelingen bekrachtigt.

De organisatie is niet ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van
Koophandel.

Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid – aansprakelijk
Bestuursleden van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid (niet opgericht bij
notariële akte) zijn, naast de vereniging zelf, hoofdelijk aansprakelijk.

Tip:
Het is aan te raden een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid in te schrijven bij
de Kamer van Koophandel. Het voordeel van inschrijving is dat de hoofdelijke
aansprakelijkheid beperkt wordt. In principe is dan de vereniging aansprakelijk en niet
de bestuurder. Alleen als de vereniging niet aan de verplichtingen kan voldoen is de
bestuurder alsnog hoofdelijk aansprakelijk.

Maar let op!
Aansprakelijkheid kan niet alleen uit een overeenkomst tussen twee partijen ontstaan,
maar ook uit de wet. De wet stelt onder meer dat iemand die een ander schade
toebrengt door een onrechtmatige daad, nalatigheid of onvoorzichtigheid, de plicht
heeft die schade te vergoeden.

Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
U kunt zich als bestuurder wel verzekeren tegen schade met een
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Er zijn verschillende vormen mogelijk, onder
andere waarbij u het privé-vermogen van bestuurders beschermt. Informeer bij uw
verzekeringsmaatschappij of verzekeringsadviseur.

Tips om risico op aansprakelijkheid te beperken:
Onderzoek de risico’s voordat u een bestuurslidmaatschap aanvaardt.
Schrijf alle bestuursleden in in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Werk verantwoord, gewetensvol, loyaal en bewust binnen de regels van de wet, de
statuten, het huishoudelijk reglement en de bestuursbesluiten.
Blijf binnen uw bevoegdheden.

Kijk mee met uw collega-bestuurders (en laat zaken die u constateert zo nodig
schriftelijk vastleggen). u bent ook aansprakelijk als uw medebestuurders fouten
hebben gemaakt.

Leer van gemaakte fouten.
Informeer naar een BTA-polis (Bestuurders en Toezichthouders Aansprakelijkheidspolis)
bij een tussenpersoon of verzekeringsmaatschappij. Deze beschermt uw
privévermogen als u persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld omdat u als bestuurder of
toezichthouder fouten heeft gemaakt en daardoor schade heeft toegebracht aan
anderen (inclusief uw organisatie).